Trong thế giới hiện đại ngày nay, điện năng là nhu cầu thiết yếu của con người. Tất cả chúng ta sử dụng điện năng phục vụ cả đời sống sinh hoạt thường nhật, công việc và giải trí. Vậy, bạn đã bao giờ tò mò nguyên lý đằng sau lưới điện tải phân phối cho căn nhà bạn và lượng điện cung cấp cho các thiết bị bạn đang dùng hay chưa?
Chúng ta thường nghe nhiều đến điện 1 pha và điện 3 pha. Để hiểu hơn về hai loại lưới điện này, hãy cùng theo dõi bài viết sau đây của Antshome nhé!
Điện pha là gì?
Điện pha là dòng điện, hay điện áp chạy qua hệ thống dây cáp. Tín hiệu điện từ của điện pha được thể hiện dưới dạng sóng bằng máy hiện sóng oscilloscope – một thiết bị giúp xác định mức độ điện áp theo từng mốc thời gian.
Điện áp phụ thuộc vào sự phân bố điện tải tương ứng bao gồm điện 1 pha hoặc 3 pha. Điện 1 pha có công suất thấp hơn và cần hai dây dẫn. Trong khi đó, điện 3 pha có công suất lớn hơn và cần từ ba đến bốn dây dẫn.
1. Điện 1 pha
Điện 1 pha là gì?
Điện 1 pha được lấy ra từ 1 pha của điện 3 pha để sử dụng cho sinh hoạt các thiết bị có công suất nhỏ, ít tốn điện năng. Thông thường điện 1 pha được gọi là điện dân dụng vì chúng được sử dụng bởi phần lớn hộ gia đình.
Điện 1 pha bao gồm hai dây dẫn là dây nóng và dây trung tính. Dây nóng mang điện tải và dây trung tính dẫn điện áp trở lại. Tại Việt Nam, hiệu điện thế giữa hai dây là 220V. Tuy nhiên, thực tế tại một số quốc gia khác như Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc,.. hiệu điện thường thấp hơn là 100V, 110V hay 120V.
Động cơ 1 pha thường yêu cầu thêm các mạch phụ để hoạt động vì nguồn cung cấp điện nối với động cơ xoay chiều không thể tạo ra từ trường quay. Nguồn điện của điện 1 pha không cố định, đồng nghĩa với việc nguồn cung cấp điện áp có thể tăng hoặc giảm.
Ưu điểm của điện 1 pha
- Điện 1 pha cung cấp điện năng đến các hộ gia đình và các nguồn cung cấp điện trong nhà vì hầu hết các thiết bị chỉ cần một lượng điện áp nhỏ để hoạt động, bao gồm: quạt máy, tivi, tủ lạnh, bóng đèn, máy sưởi,..
- Thiết kế và nguyên lý hoạt động của điện 1 pha vô cùng đơn giản. Dòng điện chạy qua đường dây sẽ thấp khi truyền tải điện áp lớn.
- Trong quá trình truyền tải điện đi xa bằng đường dây dẫn điện thì không thể tránh khỏi tình trạng hao phí điện do hiện tượng tỏa nhiệt trên đường dây dẫn. Điện 1 pha có cường độ thấp nên hạn chế hao phí điện, đảm bảo thiết bị hoạt động tối ưu và hiệu suất truyền tải điện cao hơn.
- Điện 1 pha có thể sử dụng cho các thiết bị có đơn vị mã lực lên đến 5HP.
Nhược điểm của điện 1 pha
- Động cơ điện 1 pha cần thêm các mạch bổ sung vì nguồn điện không đủ để khởi động.
- Các động cơ trên thiết bị công nghiệp yêu cầu tải điện lớn nên chúng không thể chạy trên lưới điện 1 pha.
Đọc thêm: Những sự cố thường gặp ở điện 1 pha
2. Điện 3 pha
Điện 3 pha là gì?
Điện 3 pha cung cấp ba dòng điện xoay chiều. Mỗi dòng điện đạt đến hiệu điện thế cực đại, cách nhau ⅓ thời gian trong một chu kỳ. Công suất đầu ra của điện 3 pha không đổi và không bao giờ giảm xuống 0.
Điện 3 pha bao gồm bốn dây: ba dây nóng và 1 dây trung tính. Ba dây nóng đặt cách nhau 120 độ. Chúng được nối phổ biến bằng hai cách là nối hình ngôi sao và nối hình tam giác. Điện 3 pha được sử dụng phổ biến trong sản xuất công nghiệp, truyền tải điện đối với các thiết bị có công suất lớn để giải quyết các vấn đề tổn hao điện năng.
Điện 3 pha được xếp vào loại điện sản xuất kinh doanh nên giá thành sẽ cao hơn điện phục vụ hộ gia đình. Hiệu điện thế của điện 3 pha ở Việt Nam đạt 380V.
Ưu điểm của điện 3 pha
- Có thể chịu được tải điện lớn. Các thiết bị công nghiệp và thương mại ưu tiên sử dụng điện 3 pha vì chúng đòi hỏi tải điện lớn.
- Chúng không yêu cầu bất kỳ bộ khởi động hay mạch phục nào để khởi động động cơ 3 pha sử dụng trong các thiết bị công nghiệp bởi vì chúng có đủ độ lệch pha để cung cấp mô-men xoắn cho động cơ.
- Điện 3 pha cần ít thiết bị dẫn điện hơn để truyền dẫn và phân phối điện áp, nên chúng có lợi hơn về mặt kinh tế.
Nhược điểm của điện 3 pha
- Do điện áp của điện 3 pha cao nên chúng cần nhiều chi phí để duy trì cách điện và chúng phù thuộc vào điện áp của hệ thống và kích thước của dây tải điện.
- Điện 3 pha thường khó xử lý quá tải điện hơn. Đồng nghĩa với với khi xảy ra sự cố, chi phí sửa chữa cao và các linh kiện thay thế cũng có giá thành cao.
Có thể bạn quan tâm: Dịch Vụ Sửa Điện Nước Quận 1 Antshome – Uy tín & Chất lượng
Điện 1 pha khác điện 3 pha như thế nào?
Sự khác biệt giữa điện 1 pha và điện 3 pha được thể hiện rõ nét qua:
1. Dây điện nguồn
Ở nguồn điện 1 pha, chúng chỉ cần cần hai dây nóng và trung tính. Trong khi đó, nguồn điện 3 pha hoạt động với ba dây bao gồm ba dây nóng và một dây trung tính. Do đó, chi phí đi dây cáp và tổng lắp đặt điện 1 pha sẽ có giá thành thấp hơn.
2. Điện tải
Nguồn điện 1 pha có thể cung cấp hiệu điện thế 220V ổn định. Đối với nguồn điện 3 pha, hiệu điện thế của chúng có thể đạt hơn 380V.
3. Mục đích sử dụng
Điện dân dụng sử dụng nguồn điện 1 pha vì các thiết bị dân dụng cần ít năng lượng hơn để hoạt động. Ngược lại, các thiết bị thương mại và công nghiệp cần tải điện lớn, nên chúng sử dụng nguồn điện 3 pha.
4. Độ hiệu quả
Động cơ điện 1 pha không thể tự khởi động và cần các thiết bị dẫn điện bên ngoài. Tuy nhiên, động cơ điện 3 pha có thể tự khởi động mà không cần bất kỳ thiết bị nào. Ngoài ra, chúng có thể đảo ngược hướng dòng điện ở hai dây dẫn.
5. Ứng dụng
Điện 1 pha cung cấp dòng điện cho nhà ở và doanh nghiệp nhỏ, trong khi đó, điện 3 pha có thể dùng cho lưới điện, các trung tâm dữ liệu, máy bay, tàu thuyền, và các thiết bị khác có phụ tải điện lớn hơn 1000W.
Vậy chúng ta nên lựa chọn điện pha nào?
Lựa chọn giữa điện 1 pha và điện 3 pha tùy thuộc vào mức độ tiêu thụ, tài chính và mục đích sử dụng của bạn. Nếu sử dụng trong gia đình, thợ sửa điện Antshome khuyến khích bạn sử dụng điện 1 pha. Điện 1 pha có các tính năng vật lý đơn giản. Nếu bạn cần tải điện lớn như để chạy bốn máy điều hòa cùng một lúc, tủ lạnh cửa đôi hay máy giặt lớn thì lúc đó điện 3 pha sẽ phù hợp cho bạn.
Thông tin Antshome:
- Địa chỉ: 528/5/112 Điện Biên Phủ Phường 11 Quận 10, TP. HCM
- Giờ làm việc: 8:00AM – 9:00PM
- Hotline: 091.692.1080
- Email: support@antshome.vn
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@antshome.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/antshome.vn
- Instagram: https://www.instagram.com/antshome.vn/
- Youtube: https://www.youtube.com/c/ANTSHOMEYOURHOMEMAINTENANCETECHNICAL
